અવકાશ વૈજ્ઞાનિકોએ શોધી કાઢ્યો નવો પલ્સર સ્ટાર, ઉંમર છે માત્ર 14 વર્ષ.!!

ખગોળ, બ્રહ્માંડ અનેક રહસ્યોથી ભરેલું છે. આ રહસ્યોના તાણાંવાણાં હજી વિજ્ઞાન પણ સંપૂર્ણપણે ઉકેલી શક્યું નથી. થોડા થોડા દિવસે નિતનવીન શોધો થતી રહે છે. ખગોળશાસ્ત્રીઓએ એક આકર્ષક નવી શોધ કરી છે. તેઓએ એક નવું જન્મેલું પલ્સર શોધી કાઢ્યું છે, જે ફક્ત 14 વર્ષ જૂનું હોઈ શકે છે. વિજ્ઞાનીઓએ આ પલ્સરને સુપરનોવામાં વિસ્ફોટ અને તેમાંથી નીકળતી ઊર્જા પછી નિહાળ્યું હતું. સુપરનોવામાં વિસ્ફોટને કારણે પલ્સર ખૂબ જ પાતળું થઈ ગયું હતું. આ અવકાશી રચનાને ‘પલ્સર વિન્ડ નેબ્યુલા’ અથવા ‘પ્લેરિયન’ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. આ નવા પલ્સરની શોધને અવકાશના અભ્યાસીઓ મહત્વની ગણાવી રહ્યા છે.

‘પલ્સર વિન્ડ નેબ્યુલા’ પૃથ્વીથી 395 મિલિયન પ્રકાશવર્ષ દૂર ગેલેક્સીમાં મળી આવ્યું છે. ન્યૂ મેક્સિકોમાં સ્થિત વેરી લાર્જ એરે સ્કાય સર્વે (VLASS) દ્વારા વર્ષ 2018માં તેને પહેલીવાર એક ઑબ્જેક્ટ તરીકે જોવામાં આવ્યું હતું. આ એક યુવાન પલ્સર છે, જેની ઉંમર માત્ર 14 વર્ષ હોઈ શકે છે. આ દાવો ખગોળશાસ્ત્રના પ્રોફેસર ગ્રેગ હેલિનન દ્વારા કરવામાં આવ્યો છે, જેઓ આ પલ્સરને ઓળખનાર ટીમનો ભાગ હતા. ડિલન ડોંગ, હેલીનાનના પીએચડી વિદ્યાર્થી અને જેમણે આ શોધમાં તેમને ટેકો આપ્યો હતો, તેમણે કહ્યું કે આપણે જે જોઈ રહ્યા છીએ તે ‘પલ્સર વિન્ડ નેબ્યુલા’ છે.

પલ્સર એ ન્યુટ્રોન સ્ટારનો એક પ્રકાર છે. ન્યુટ્રોન તારાઓ બને છે જ્યારે મુખ્ય વર્ગનો તારો તેના પોતાના કદ અને વજનને કારણે સંકુચિત થાય છે. તે પછી સુપરનોવા વિસ્ફોટમાં તૂટી પડે છે, જેના કારણે પલ્સર તારાઓ બને છે. હમણાં જ શોધાયેલ ન્યુટ્રોન સ્ટારનું નામ ‘VT 1137-0337’ છે.
તારાઓ સંબંધિત અન્ય સમાચારોની વાત કરીએ તો ભૂતકાળમાં જાણવા મળ્યું હતું કે આપણી આકાશગંગા એટલે કે આકાશગંગામાં હાજર તારાઓ પણ ‘વાઇબ્રેશન’ અનુભવે છે. વૈજ્ઞાનિકોએ શોધી કાઢ્યું છે કે આકાશગંગાના તારાઓ (અથવા ગ્રહો) ‘સ્ટારકંપ’ અનુભવે છે. જેમ પૃથ્વી પર સુનામી આવે છે, તેવી જ રીતે, તારાઓમાં પણ કેટલીક વિસંગતતા છે. એવો પણ દાવો કરવામાં આવી રહ્યો છે કે આ સ્ટારકંપ એટલા શક્તિશાળી છે કે તે તારાનો આકાર બદલી શકે છે. યુરોપિયન સ્પેસ એજન્સી (ESA)ના આકાશગંગા-મેપિંગ ગૈયા મિશન દ્વારા આ શોધ કરવામાં આવી છે.

ગૈયા સ્પેસ ઓબ્ઝર્વેટરી દ્વારા એકત્ર કરાયેલ ડેટા આ શોધ સુધી પહોંચવામાં મહત્વનો હતો. આ વેધશાળાએ લગભગ બે અબજ તારાઓનો ડેટા એકત્રિત કર્યો હતો, જેના આધારે આ શોધ કરવામાં આવી છે. યુરોપિયન સ્પેસ એજન્સી દ્વારા કહેવામાં આવ્યું છે કે અગાઉ પણ વેધશાળા તારાઓમાં સ્પંદનોને શોધી શકતી હતી. તારાઓમાં આ કંપન તેમના આકારને જાળવી રાખવા માટે હતું. હવે જે આંચકા મળ્યા છે તે સુનામી જેવા છે.