કેન્દ્ર સરકારનું ‘હર ઘર તિરંગા’ અભિયાન શરૂ થશે, જાણો રાષ્ટ્રીય ધ્વજ લહેરાવવાના નિયમો શું છે

વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની આગેવાની હેઠળની કેન્દ્ર સરકારે આ વખતે સ્વતંત્રતા દિવસ (15 ઓગસ્ટ)ને ખાસ રીતે ઉજવવાનું નક્કી કર્યું છે. આ વખતે કેન્દ્ર સરકાર 15 ઓગસ્ટે હર ઘર તિરંગા અભિયાન શરૂ કરવા જઈ રહી છે, જે અંતર્ગત દેશવાસીઓને તેમના ઘરોમાં તિરંગો ફરકાવવા માટે પ્રોત્સાહિત કરવામાં આવશે. દેશ આઝાદ થયાને 75 વર્ષ થઈ ગયા છે અને આ વખતે સરકાર આઝાદી કા અમૃત મહોત્સવની ઉજવણી કરી રહી છે, જે અંતર્ગત આ અભિયાન ચલાવવામાં આવી રહ્યું છે.

આ દિવસોમાં દેશ આઝાદીના 75 વર્ષ પૂરા થયાની ઉજવણી કરી રહ્યો છે. આવી સ્થિતિમાં સરકાર પણ દેશવાસીઓને સ્વતંત્રતા દિવસની ઉજવણી કરવાની છૂટ આપી રહી છે. ‘હર ઘર તિરંગા અભિયાન’નું સંગઠન 11 ઓગસ્ટથી શરૂ થશે અને 17 ઓગસ્ટ સુધી ચાલશે. જો કે આ અભિયાન આ મહિનામાં શરૂ કરવામાં આવશે. તેના લોન્ચિંગ બાદ દેશવાસીઓને દેશના દરેક ઘરમાંથી ત્રિરંગો ફરકાવવાની પ્રેરણા મળશે.

આ અભિયાન વિશે કેન્દ્ર સરકારના સાંસ્કૃતિક મંત્રાલયના સચિવ ગોવિંદ મોહને કહ્યું કે આ અભિયાન તેના ત્રિરંગાના ગૌરવને સમર્પિત કરવામાં આવશે. આ દરેક દેશવાસીઓ માટે રાષ્ટ્ર નિર્માણમાં તેમના યોગદાન પ્રત્યે તેમની પ્રતિબદ્ધતા અને જુસ્સો દર્શાવવાની તક હશે. સરકારનું માનવું છે કે તિરંગા સાથે લોકોનો સંબંધ વ્યક્તિગત નહીં પણ હંમેશા ઔપચારિક અને સંસ્થાકીય રહ્યો છે, પરંતુ 75 વર્ષ પૂરા થવાના અવસર પર લોકો તિરંગાને ઘરોમાં લગાવીને તેની સાથે વ્યક્તિગત જોડાણ અનુભવી શકશે.

26 જાન્યુઆરી અને 15 ઓગસ્ટ એ બે પ્રસંગો છે જ્યારે ત્રિરંગો સર્વત્ર દેખાય છે. દરેક વ્યક્તિ પોતાના ઘર અને વાહનો પર ત્રિરંગો લઈને ફરે છે. આ વખતે સરકાર દરેક ઘરે તિરંગા ઝુંબેશ પણ શરૂ કરી રહી છે, પરંતુ શું તમે જાણો છો કે દેશના ધ્વજને લઈને પણ કાયદો છે. કાર પર ધ્વજ લગાવવા અંગેના નિયમો પણ છે. ભારતના ધ્વજ સંહિતા અનુસાર, રાષ્ટ્રપતિ, ઉપરાષ્ટ્રપતિ, રાજ્યપાલ અને લેફ્ટનન્ટ ગવર્નર, વડા પ્રધાન અને અન્ય કેબિનેટ પ્રધાનો, કેન્દ્રના રાજ્ય પ્રધાનો અને નાયબ પ્રધાનો, મુખ્ય પ્રધાન અને કેબિનેટ પ્રધાનો, લોક અધ્યક્ષ સભા, રાજ્યસભાના સ્પીકર અને લોકસભાના ડેપ્યુટી સ્પીકર, વિદેશમાં ભારતીય મિશન પોસ્ટના પ્રમુખો, ભારતની વિધાનસભાના સ્પીકર. મુખ્ય ન્યાયાધીશ હાઈકોર્ટના ન્યાયાધીશો ધ્વજ ફરકાવી શકે છે.

2004 પહેલા માત્ર સરકારી વિભાગો, કચેરીઓ અને શૈક્ષણિક સંસ્થાઓ પર જ ધ્વજ લહેરાવવાની છૂટ હતી. 2004 માં, ભારત સરકાર વિ ઓપી જિંદાલ કેસની સુનાવણી કરતી વખતે, સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું હતું કે દરેક ભારતીયને તિરંગો ફરકાવવાનો અધિકાર છે. જો કે, કાર પર ત્રિરંગો લગાવવાનો અધિકાર બહુ ઓછા લોકોને મળ્યો છે અને સામાન્ય માણસ કારની આગળ ધ્વજ લગાવવા માટે તેનો ઉપયોગ કરી શકતો નથી.