સંકટના સમયમાં જેણે કર્યું આ કામ તેને સફળ થવાથી કોઈ રોકી શકશે નહીં, આ પાંચ બાબતોનું હંમેશા રાખો ધ્યાન…

વ્યક્તિનું વર્તન તેની સૌથી મોટી સંપત્તિ છે. વ્યક્તિત્વ વર્તન દ્વારા ઓળખાય છે. આચાર્ય ચાણક્યએ માનવ વર્તન વિશે ઘણા વિચારો વ્યક્ત કર્યા છે. ચાણક્યની નીતિઓ તેમના અદ્ભુત જ્ઞાનનો ભંડાર છે જે માત્ર વ્યક્તિને માર્ગદર્શન આપે છે એટલું જ નહીં પણ ઊંચાઈ સુધી પહોંચવાના ચોક્કસ રસ્તાઓ પણ બતાવે છે. ચાણક્યએ તેમના જ્ઞાનનો પ્રકાશ પાડ્યો છે કે વ્યક્તિએ મુશ્કેલ સમયમાં કેવી રીતે વર્તવું જોઈએ. ચાણક્ય સમજાવે છે કે સંકટ સમયે જો વ્યક્તિનું વર્તન સમય અને સંજોગ અનુસાર યોગ્ય હોય તો તેને સફળ થવાથી કોઈ રોકી શકતું નથી..

તવદ્ ભયેષુ ભતવ્યં યાવદ્ભયમનાગતમ્ ।
આતુમ્ તુ ભૌમ દૃષ્ટ્વા પ્રહત્વ્યમસાક્ય ।

**સંયમ અને સમજદારી એ તાકાત છે
કોઈપણ યુદ્ધ જીતવા માટે ધીરજ અને સમજણ ખૂબ જ જરૂરી છે. શાણપણની સાથે સંયમ જાળવવાની યુક્તિઓ પણ આવે છે. સંકટના સમયે તમારી તાકાત યોગ્ય સલાહ, જ્ઞાન, અનુભવ અને હિંમતથી જ બને છે. પ્રતિકૂળ પરિસ્થિતિઓમાં આ બાબતોને ક્યારેય અવગણશો નહીં. આવા સમયે ગભરાશો નહીં, ધીરજ રાખો અને પ્રતિકૂળતાઓનો સામનો કરવાનો માર્ગ શોધો. આ રીતે તમને સફળતા મળશે. મુશ્કેલીના સમયે ડર તમારી સૌથી મોટી નબળાઈ બની શકે છે, તેથી તેને તમારા પર હાવી ન થવા દો, નહીં તો તમે નાની સમસ્યાઓનો સામનો કરવામાં પણ અસફળ રહેશો.

**એકબીજાની ભૂલ કાઢશો નહીં
જ્યારે દુશ્મન (પ્રત્યક્ષ કે પરોક્ષ) માથા પર મંડરાતો હોય ત્યારે એકબીજાની ખામી શોધવાને બદલે એકબીજા પર ભરોસો રાખો. ભૂલો ગણવામાં જ સમયનો વ્યય થાય છે, તેથી આવા સમયે ગંભીરતાથી કામ કરો અને તમારા તમામ પ્રયાસો પર વિચાર કરો અને મુશ્કેલી સામે લડવાનો માર્ગ શોધો. જ્યારે પરેશાનીઓ તમને ચારે બાજુથી ઘેરી લે છે, ત્યારે આ બે બાબતો ધ્યાનમાં લેવી જોઈએ, સમસ્યાનું સમાધાન કરવું સરળ બનશે અને સફળતા પ્રાપ્ત કરવામાં સક્ષમ બનશે.

આચાર્ય ચાણક્યની ગણના ભારતના શ્રેષ્ઠ વિદ્વાનોમાં થાય છે. આચાર્ય ચાણક્ય અર્થશાસ્ત્ર તેમજ અન્ય ઘણા મહત્વપૂર્ણ વિષયોના જાણકાર હતા. ચાણક્યને અર્થશાસ્ત્ર, રાજનીતિ વિજ્ઞાન અને મુત્સદ્દીગીરી તેમજ સમાજશાસ્ત્રનું જ્ઞાન હતું. ચાણક્ય નીતિમાં લખેલા શબ્દો આજે પણ પ્રાસંગિક છે. ચાણક્યની 5 વસ્તુઓમાં છે માણસની સફળતાનું રહસ્ય.

**ક્રોધ – ચાણક્ય નીતિ અનુસાર જે વ્યક્તિ ક્રોધ કરે છે તેની પ્રતિભા નાશ પામે છે. તેથી ક્રોધથી બચવું જોઈએ. જો શક્ય હોય તો ગુસ્સો ન કરો કારણ કે ગુસ્સામાં વ્યક્તિ સારા અને ખરાબ વચ્ચેનો તફાવત કરવાનું ભૂલી જાય છે.
**અહંકાર – ચાણક્ય નીતિ અનુસાર, અહંકાર વ્યક્તિનો સૌથી મોટો દુશ્મન હોય છે, આવા વ્યક્તિને ક્યાંય માન-સન્માન નથી મળતું, તે અહંકારમાં કલંકિત વ્યક્તિથી પોતાનું અંતર રાખે છે.

**આળસ – ચાણક્ય નીતિ અનુસાર, વ્યક્તિ આળસનો ત્યાગ કર્યા વિના જીવનમાં સફળતા મેળવી શકતો નથી, તેથી વ્યક્તિએ તેનાથી દૂર રહેવું જોઈએ, આળસ માણસની કુશળતાને નષ્ટ કરે છે.
**લોભ – ચાણક્યએ ચાણક્યનીતિમાં લખ્યું છે કે માણસે લોભી ન હોવો જોઈએ, કારણ કે લોભી વ્યક્તિ ક્યારેય સંતુષ્ટ નથી થતો, જેના કારણે તેનું મન હંમેશા વ્યગ્ર રહે છે.
**અસત્ય- ચાણક્ય નીતિ અનુસાર, સફળતા મેળવવા માટે ક્યારેય જૂઠનો સહારો લેવો જોઈએ નહીં, કારણ કે જે વ્યક્તિ અસત્ય બોલે છે તેને ક્યારેય સન્માન મળતું નથી.

આચાર્ય ચાણક્ય કહે છે કે જો વ્યક્તિએ જીવનમાં સફળ થવું હોય તો તેણે અસત્ય, આળસ, અહંકાર, ક્રોધ અને લોભથી દૂર રહેવું જોઈએ. કેટલીકવાર ખૂબ જ પ્રતિભાશાળી લોકો પણ આ થોડી ભૂલોને કારણે તેમની પ્રતિભાનો નાશ કરે છે. અને પછીના જીવનમાં તેઓ આસપાસના સંજોગોને શાપ આપતા રહે છે. જ્યારે વાસ્તવમાં, પોતાની કેટલીક ભૂલોને કારણે, તેણે પોતાની સફળતાના માર્ગમાં અવરોધો ઉભા કર્યા.