અમૃત ગણાય છે “મધ” !! પરંતુ સંભાળવજો, આ લોકો માટે તે મુસીબતની ખાણ સાબિત થઇ શકે…

મધ એટલે અમૃત. આયુર્વેદમાં તેના ઓષધિય કહો કે આરોગ્યલક્ષી ગુણોના ખૂબ ગુણગાન ગવાયા છે. તેનું મહત્વ લોકો સમજે એ હેતુથી જ તેને ધાર્મિક વિધિ વિધાનમાં પણ સ્થાન અપાયું છે. કોઇપણ પૂજા દરમિયાન બનાવાતું પંચામૃત પણ મધ વિના અધૂરુ છે. એન્ટી-ઓક્સિડેન્ટ અને એન્ટિસેપ્ટિક ગુણોથી ભરપૂર મધનો ઉપયોગ આયુર્વેદમાં દવા તરીકે થાય છે, પરંતુ શું તમે જાણો છો કે મધ કુદરતી અને ઓર્ગેનિક હોઈ શકે છે. હા, તેના ગેરફાયદા પણ છે? અમુક રોગોમાં તેને ખાવાથી રોગ વધુ વધે છે. મધના ફાયદાઓ વિશે ઘણા લોકો જાણે છે પરંતુ તેની આડઅસરો વિશે બહુ ઓછા લોકો જાણે છે. વજન ઘટાડવા માટે, જો તમે દરરોજ સવારે લીંબુ અને મધ પીતા હોવ અથવા ખાંડના સ્વાસ્થ્યપ્રદ વિકલ્પ તરીકે મધ ખાઓ, તો તમારે મધ સાથે સંબંધિત દરેક વસ્તુ જાણવી જોઈએ. તો ચાલો જાણીએ કે મધના શું નુકસાન છે અને કઈ બીમારીઓમાં તેને ન ખાવું જોઈએ.

*કયા તાપમાને મધ ખરાબ છે : જો મધને યોગ્ય તાપમાને રાખવામાં ન આવે તો તે હાનિકારક બની શકે છે. મધને 35 ડિગ્રી સેલ્સિયસથી વધુ તાપમાને ગરમ કે રાખવું જોઈએ નહીં. આનાથી મધના તમામ આયુર્વેદિક ગુણોનો અંત આવે છે. ક્યારેક તે એલર્જીનું કારણ પણ બની જાય છે. પોષણની ખોટને કારણે તેની મીઠાશ જ ઉપયોગી છે.
*મધ ક્યારે નુકસાન કરે છે : જો ખૂબ જ ગરમ વસ્તુમાં મધ ભેળવવામાં આવે તો તે ફાયદાની જગ્યાએ નુકસાન કરી શકે છે. મધ ઉમેરતા પહેલા પીણું ઠંડુ કરવું જોઈએ. ઓરડાના તાપમાને રાખવામાં આવેલા પીણામાં હંમેશા મધ મિક્સ કરવું જોઈએ. ગરમ વસ્તુઓમાં મધ ભેળવીને તેનું સેવન કરવાથી શરીરમાં ઝેર થઈ શકે છે.

*આ રોગોમાં મધ ન લેવું જોઈએ
બ્લડ પ્રેશરની સમસ્યા – મધ બ્લડપ્રેશરને ઓછું કરે છે, પરંતુ તેના વધુ પડતા સેવનથી હાઈપોટેન્શનનો ખતરો વધી જાય છે. એટલે કે લો બ્લડ પ્રેશર ધરાવતા લોકો માટે મધનું સેવન યોગ્ય નથી. જો કે, તેને મર્યાદિત માત્રામાં ખાવાથી નુકસાન નહીં થાય.
બ્લડ શુગર વધી શકે છે- હાઈ બ્લડ શુગર અને ડાયાબિટીસમાં પણ મધથી બચવું જરૂરી છે. મધમાં કાર્બોહાઈડ્રેટ હોય છે, જે તરત જ લોહીમાં જાય છે અને ગ્લુકોઝમાં ઢંકાઈ જાય છે.
દાંતની સમસ્યા – દાંતમાં સડો હોય તો પણ મધનો ઉપયોગ ન કરવો જોઈએ. યુએસડીએ નેશનલ ન્યુટ્રિઅન્ટ ડેટાબેઝ મુજબ, મધમાં રહેલી લગભગ 82% ખાંડ દાંતને નુકસાન પહોંચાડે છે.
એલર્જીની સમસ્યા- જો તમને ફૂડ એલર્જી છે તો સંભવ છે કે મધ પણ તમારા માટે એલર્જીનું કારણ બની શકે છે. મધ ખાધા પછી કેટલાક લોકોને પેટમાં તીવ્ર દુખાવો થાય છે.